Kwatera Wojenna na Wawrzyszewie. Czy pora na zmiany ?

Niedawno znalazłem artykuł Wojtka z września 2012 roku, poświęcony Cmentarzowi Wawrzyszewskiemu w Warszawie. Trafił tam wtedy w chwili, gdy Kwatera Wojenna przechodziła renowację, oraz pełną wymianę tablic i krzyży nagrobnych. Na materiale zdjęciowym widoczny jest stary pomnik poświęcony Strzelcom Kaniowskim, poległym we wrześniu 1939 roku i spoczywających na tej kwaterze. Przez niedbalstwo lub z premedytacją, od okresu powojennego do postawienia nowego pomnika, istniała w opisach i przewodnikach jako „ Kwatera Wojenna Strzelców Kaniowskich”. Pamiętam, jak z klasą, przed Wszystkimi Świętymi chodziliśmy porządkować mogiły Strzelców Kaniowskich...

A przecież po walkach, okoliczna ludność, spontanicznie, zaczęła ściągać zwłoki z okolicznych pobojowisk , grzebiąc tam oprócz strzelców mjr. Kamińskiego, poległych na przedpolach Stolicy strzelców, kawalerzystów, artylerzystów, oraz żołnierzy innych broni z Armii „ Poznań” i „ Pomorze”, którym zabrakło żołnierskiego szczęścia w ostatnim skoku ku walczącemu miastu.

Mijały lata, a przy kolejnych uroczystościach rocznicowych pod pomnik Strzelców Kaniowskich stawali do apelu weterani jednostek, których koledzy spoczywali na tej kwaterze.

Kolejne długie lata, zweryfikowały wiedzę o pochowanych tutaj i wreszcie stanął nowy pomnik, na którym uhonorowano wszystkie jednostki Wojska Polskiego, których reprezentanci spoczywają na Kwaterze Wojennej wawrzyszewskiej nekropolii.

Chciałbym podać na przykładzie 14 Pułku Ułanów Jazlowieckich. Wojtek napisał, że „ listę pochowanych tam otwierają min. w mogile 1 st. strz. Bartłomiej Gajda, st. strz. Stanisław Gałach, w mogile 2 strz. Zygmunt Kluj, w mogile 5 strz. Michał Tabor, w mogile 6 strzelcy Antoni Szczerbaty i Gedal Kanner i w mogile 19 uł. Zygmunt Czajkowski. W rzeczywistości to byli, ponad wszelką wątpliwość, Ułani Jazłowieccy, polegli w szarży 19 września. Wśród wielu NN jest z pewnością kilkudziesięciu innych, o których do niedawna wiadomo było, że spoczywają prawdopodobnie na Cmentarzu Wojennym w Laskach.

Identyfikację Ich nazwisk pomogła min. dzisiejsza dostępność do archiwum CAW i znajdujące się tam rozkazy pułkowe. Zestawienie znalezionych tam z nazwiskami umieszczonymi na tablicach nagrobnych, to była tylko formalność.

I tak np. uł. Zygmunta Kluja, po wojnie bezskutecznie szukała rodzina. Jak miała znaleźć, skoro poszukiwany figurował w opracowaniach i księgach cmentarnych jako strzelec 30 PSK. Podobnie było z ułanem 1 szwadronu Antonim Szczerbatym. Póki żyła Jego rodzina, w jej przekazach figurował jako zamordowany przez bojówki nacjonalistyczne w drodze do domu i pochowany w niewiadomym miejscu. Nikt z bliskich nie domyślał się nawet, że poległ 19 września i został pochowany niedaleko od miejsca śmierci jako... strzelec 30 PSK. I to dotyczy innych Ułanów Jazłowieckich, spoczywających na wawrzyszewskiej kwaterze...

Mimo renowacji w 2012 roku, opis na tablicach nie uległ zmianie. Ułani Jazłowieccy wg. nich są nadal strzelcami 30 Pułku Strzelców Kaniowskich. Chyba pora, by to zmienić ?.